پرسش: در صورتی که ملکی در رهن بانک قرار داشته باشد، اما مالک با حفظ حقوق مرتهن، آن را فروخته باشد، آیا خریدار می‌تواند با پرداخت بدهی مالک، از بانک تقاضای فک رهن نماید؟
نظریه شماره ۶۴۵۰/۷ - ۱۳۹۴/۹/۱۲
با توجه به اینکه طبق ماده ۷۹۳ قانون مدنی و رأی وحدت رویه شماره ۶۲۰ مورخ ۱۳۷۶/۸/۲۰ هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور معاملات مالک نسبت به مال مرهون در صورتی که منافی حق مرتهن نباشد، نافذ است و بر اساس ماده ۳۶۲ قانون مدنی خریدار قائم‌مقام قانونی فروشنده تلقی می‌شود، مضافاً به اینکه ماده ۲۶۷ قانون مدنی ایفاء دین از جانب غیرمدیون را هم جایز شمرده است، لذا در فرض استعلام خریدار پس از پرداخت بدهی مدیون به بانک، می‌تواند تقاضای فک رهن نماید و مباشرت راهن شرط نیست.
در برخی از دادگاه ها این تلقی وجود دارد که اگر مدعی اعسار وکیل داشته باشد اعسار وی پذیرفته نمیشود زیرا داشتن وکیل نشانگر دارا بودن است. این برداشت خلاف قانون است و به درستی در ذیل دادگاه تجدیدنظر رای دادگاه بدوی را نقض کرده است.
تاریخ رای نهایی: 1391/10/19شماره رای نهایی: 9109972130601271
رای بدوی
در خصوص دعوی خانم ع.ب. با وکالت آقای ع.ج. به طرفیت آقای ق.م. با وکالت خانم ن.ب. و آقای ح.ص. به خواسته صدورحکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظرخواهی. نظر به اینکه خواهان دارای وکیل می‌باشد و داشتن وکیل حکایت از تمکن مالی فردی که دارای وکیل می‌باشد دارد، از این رو دادگاه دعوی خواهان را غیر ثابت تشخیص و مستنداً به مواد 504 و 505 قانون آیین دادرسی مدنی حکم به رد اعسار خواهان صادر و اعلام می‌نماید. رأی صادره حضوری ظرف20 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرمی‌باشد.
رئیس شعبه189دادگاه عمومی حقوقی تهران ـ
رای دادگاه تجدید
نظر