اصل بر اعسار زوج در پرداخت مهریه است

اعسار از عسرت و تنگدستی می آید و منظور از آن در حقوق عدم توانایی بدهکار از پرداخت بدهی یا عدم در دسترس بودن اموال وی جهت پرداخت دیون است. یکی از موارد شایعی که در محاکم خانواده مشاهده میشود دعوی مطالبه مهریه از سوی زوجه است و مهریه اغلب از نوع سکه بهار آزادی و میزان آن نیز بالاست. به عنوان مثال زوجه در هنگام عقد تعداد 500 سکه بهار آزادی را به نوان مهریه را بصورت عندالمطالبه مقرر میکند و زوج نیز با وجود اینکه توانایی پرداخت ندارد با آن موافقت می کند. حال سوالی که در این خصوص مطرح میشود اینکه آیا نوعاً - یعنی اغلب مردم- مردان در هنگام عقد دارای آن میزان مالی هسنتد که در صورت مطالبه مهریه توسط زنان اقدام به پرداخت آن نمایند؟ در پاسخ می توان گفت که قریب به اتفاق مردان در سن ازدواج توانایی پرداخت مهریه زنان را ندارند ـ حتی پس از آن را نیز ندارند ـ . پس با این اوصاف اگر زوجه اقدام به مطالبه مهریه خود کند و زوج نیز توانایی پرداخت نداشته باشد تکلیف چیست؟

شاید یک نظر این باشد که زوج در کمال صحت و سلامت عقلی و دماغی در هنگام جاری شدن خطبه عقد مهریه را پذیرفته و مکلف است که اقدام به پرداخت آن نماید و چنانچه توانایی پرداخت نداشت وی می بایست در هنگام عقد مراتب عدم توانایی حود را اعلام میکرد تا مورد بررسی و ارزیابی زوجه قرار می گرفت چه اینکه شاید با این اوصاف زوجه حاضر به ازدواج با زوج نمی شد پس همینکه زوجه مهریه را تعیین و زوج نیز آن را قبول کرده است الزاما باید آن را پرداخت کند در غیر اینصورت زوجه متضرر می شود و ضرر وارده عادلانه و منصفانه نخواهد بود. اما نظر دوم این می تواند باشد که اولا‍ً اگرچه زوج در هنگام عقد در کمال صحت و سلامت میزان مهریه را پذیرفته است ولی باید انصاف داد که ازدواج جنبه مالی ندارد و زوج در آن اوضاع و احوال بخاطر شرایط و جو مراسم یارای مخالفت ندارد چه اینکه اگر مخالفت کند متاسفانه محکوم به خساست و سونیت میشود ـ که توصیه ما به زوج در اینخصوص این است که وقعی به این برداشت اطرفیان ننهد ـ ثانیاً با توجه به اینکه اغلب مردان جوان در هنگام ازدواج توانایی پرداخت مهریه را ندارند از این رو زوجه نیز با علم به اینکه زوج توانایی پرداخت این میزان مهریه را ندارد حاضر به جاری شدن صیغه ازدواج می شود پس ادعای متضرر شدن زوجه مردود است.  بنابراین بنظر اینجانب نظر دوم با اوضاع و احوال جامعه و واقعیت منطبق  و در عین حال عادلانه است. البته به خانم ها نیز در هنگام ازدواج توصیه میشود که با بررسی شرایط و سلوک طرف مقابل در هنگام عقد شروط کاربردی مانند وکالت در طلاق، اجازه خروج از کشور و تحصیل و کار را بعنوان شرط ضمن عقد ازدواج بیاورند تا اساساً نیازی به استفاده ابزاری از مهریه برای راضی کردن زوج به طلاق توافقی نباشد. 

 

علاوه براین، از نظر حقوقی با تصویب قانون نحوه محکومیت های مالی 1394 در خصوص دعاوی مهریه موضوع به سود زوج منقلب شده است زیرا وفق ماده 7 چنانچه مدیون در عوض دین، مالی از طلبکار دریافت نکرده باشد این طلبکار است که دارا بودن محکوم علیه را باید اثبات کند و اگر نتواند اثبات کند بدهکارـ در اینجا زوج ـ معسر شناخته میشود.براین اساس با توجه به اینکه در عقد ازدواج زوج مالی از زوجه دریافت نمیکند این زوجه است که در دعاوی مهریه دارا بودن زوج را باید اثبات نماید. از آنچه گفته شد معلوم میشود که در در دعاوی مهریه اصل بر معسر بودن زوج است مگر اینکه عدم اعسار را زوجه اثبات نماید.

برای تماس با وکیل به صفحه نخست وبسایت مراجعه فرمایید.