بررسی اعدام افراد کمتر از 18سال تمام در جرایم مواد مخدر

  مجازات نوجوانان در جرایم مواد مخدر مستلزم اعدام - نوشته سعید قاسمی ونجانی 

اگر نوجوان بالغ کمتر از 18 سال تمام، مرتکب یکی از جرایم مذکور در قانون مبارزه با مواد مخدر شود اعم از اینکه انواع مواد مخدر و یا مشتقات آن را بسازد یا بخرد یا حمل کند یا نگهداری کند یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا... در اینصورت چنانچه میزان مواد با توجه به نوع آن مستوجب اعدام باشد  1-آیا مرتکب نوجوان محکوم به اعدام می شود یا خیر؟    2-مرجع صالح به رسیدگی به جرایم نوجوانان در خصوص این جرایم (مواد مخدر) کجاست؟  3-همچنین رای صادره آیا قابلیت تجدیدنظرخواهی دارد یا خیر؟

در پاسخ به سوال1 می توان گفت: با توجه به اینکه جرایم مواد مخدر از نوع تعزیرات می باشند یعنی از جرایم مستوجب حدود نمی باشند و همچنین با عنایت به ماده 89 قانون مجازات اسلامی که به طور اطلاق مجازات نوجوانان کمتر از 18 سال را در جرایم تعزیری تبیین کرده  و  در ماده مزبور به اعدام اشاره ای نشده است بنابراین قضات دادگاه مکلف هستند در تعیین مجازات به ماده 89 قانون مجازات اسلامی رجوع و مجازات متناسب را مشخص نمایند لذا در حال حاضر صدور حکم اعدام در جرایم مواد مخدر در برابر نوجوانان کمتر از 18 سال  جایز نبوده و فاقد وجاهت قانونی است.

در پاسخ به سوال 2 : با توجه به ماده 304 قانون آیین دادرسی کیفری 1392  کلیه جرایم اطفال و نوجوانان کمتر از 18 سال در «دادگاه اطفال و نوجوانان» رسیدگی می شود.همچنین با توجه به اینکه  در جرایم مواد مخدر مجازات مقرر در قبال بزرگسالان  اعدام می باشد و در اینصورت دادگاه انقلاب با تعدد قاضی تشکیل می شود لذا با عنایت به ماده 315 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 مرجع صالح به رسیدگی جرایم نوجوانان «دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرائم نوجوانان» بوده  و متهم (نوجوان) از کلیه امتیازات دادگاه اطفال بهره مند خواهد بود.

در پاسخ به سوال 3 متذکر می شود که  ماده 32 قانون مبارزه با مواد مخدر احکام اعدام را قابل اعتراض نزد رییس دیوان عالی  کشور یا دادستان کل کشور می دانست و در سایر مجازات ها قطعی اعلام می کرد ولیکن ماده مذکور وفق ماده 570 قانون آیین دادرسی 1392 صریحاً نسخ شده است.لذا در فرض سوال با توجه به ماده 445 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 که مقرر می دارد« آراء دادگاه اطفال و نوجوانان در تمامی موارد قابل تجدیدنظر خواهی است» رای صادره از دادگاه کیفری یک ویژه نوجوانان قابل تجدید نظر خواهی می باشد.

لازم به ذکر است که  چنانچه هرکس از اطفال و نوجوانان کمتر از 18 سال در خصوص جرایم  مذکور در قانون مبارزه با مواد مخدر استفاده کند وفق ماده 35 قانون اخیرالذکر به یک و نیم برابرحداکثر مجازات همان جرم محکوم می شود و اگر مجازات مقرر حبس ابد باشد به اعدام محکوم می گردد.