اعتیاد شدید زوج به یکی از انواع مواد مخدر از موجبات عسر و حرج زوجه محسوب و عذر موجهی برای تقاضای طلاق توسط وی می باشد. در اینصورت دادگاه با بررسی موضوع و احراز آن حکم به طلاق به درخواست زوجه صادر خواهد کرد. ازاین رو، اولاً اعتیاد شدید زوج یا اعتیادی که مخل زندگی مشترک می باشد برای دادگاه احراز شود و ثانیاً با توجه به اوضاع و احوالِ زوج، امکان الزام وی به ترک اعتیاد از نظر دادگاه منتفی باشد و ثالثاً زوجه مدعی عسر و حرج ناشی از اعتیاد زوج باشد. در این صورت حتی با مخالفت زوج، دادگاه حکم به طلاق به تقاضای زوجه با استناد به عسر و حرج وی صادر خواهد کرد.
منظور از عسر و حرج زوجه به وجود آمدن وضعیتی است ادامه زندگی برای وی با مشقت همراه باشد و تحمل آن برای زوجه سخت و مشکل باشد.
ارتداد آن است که فرد پس از اسلام آوردن (یا مسلمان به دنیا آمدن) کافر شود. با احراز ارتداد فرد از تصرف در اموالش منع میشود همسرش از زمان ارتداد عده نگه داشته و از وی جدا و ازدواج فسخ میشود و اموال وی بین وراث او تقسیم میگردد.
حال این سوال به ذهن می رسد که اگر مردی مرتد شود همسرش با این ادعا که شوهرم مرتد شده می تواند دادخواست فسخ نکاح به دادگاه ارائه کند؟ اگر چنین کرد دادگاه با چه تکلیفی مواجه است؟
در پاسخ می تواند گفت اولا ارتداد باید احراز و اثبات شود یعنی تا زمانی که در نظر دادگاه ارتداد فرد محرز نباشد نمی تواند حکم به فسخ نکاح صادر کند ثانیا احراز و اثبات ارتداد فرد یا باید با اقرار او حاصل شود یا در مرجع صالح یعنی دادگاهای کیفری ارتداد وی احراز، اثبات و قطعی شده باشد تا دادگاه خانواده بتواند به رای دادگاه کیفری استناد نماید. بنابراین تا زمانی ارتداد فرد در دادگاه صالح اثبات نشود یا فرد در دادگاه خانواده اقرار به مرتد بودن خویش نکند صدور حکم به فسخ نکاح به دلیل ارتداد ممکن نخواهد بود.